در چند سال اخیر، لیزر موهای زائد به یکی از محبوب ترین روش های حذف موهای زائد در ایران تبدیل شده است. دلیل محبوبیت انواع لیزرها این است که یک روش نسبتا سریع و بدون درد است که می تواند به کاهش دائمی مو کمک کند. انواع مختلفی از لیزر موهای زائد وجود دارد که هر کدام از آنها از لیزر متفاوتی برای از بین بردن موهای زائد استفاده می کنند. در این مقاله تفاوت‌های بین فناوری‌های لیزر موهای زائد و اینکه چرا انتخاب مناسب برای رسیدن به بهترین نتیجه بسیار مهم است را بررسی خواهیم کرد.

وقتی صحبت از فناوری های به کار گزفته شده در ساخت لیزر موهای زائد می شود، گزینه های زیادی وجود دارد. اما چهار نوع ار آنها رایج ترین سیستم لیزر موهای زائد می باشند که  عبارتند از:

1. الکساندارایت Alexandrite
2. دایود Diode 
3. اندیاگ Nd:YAG
4. روبی Ruby (کریستال یاقوت)
   

و البته یک روش درمانی دیگر به نام  IPL که فناوری مبتنی بر نور و گرما دارد ولی لیزر به شمار نمی رورد. آی پی ال در این مقاله به عنوان مورد پنجم توضیح داده می شود.

۱- لیزر الکساندارایت Alexandrite

لیزر الکساندرایت از نوع لیزرهای جامد است که دارای طول موج ۷۵۵ نانومتر و در محدوده نور مرئی می باشد. لیزر الکساندرایت را به دلیل اینکه طیف طول موج آن بین مادون قرمز و قرمز مرئی  قرار می گیرد، اغلب “نور قرمز”  نیز می نامند. لیزر الکساندرایت با تبدیل نور پرانرژی به گرما کار می کند که به مناطق هدف خاص آسیب می رساند. این فرآیند فتوترمولیز نامیده می شود و برای تخریب بافت به صورت هدفمند بدون آسیب رساندن به سلول ها یا ساختارهای سالم مجاور استفاده می شود.
می توان گفت الکساندرایت رایج ترین نوع لیزری است که برای رفع موهای زائد استفاده می شود. البته فناوری این نوع لیزر نسبت به لیزر دایود کمی قدیمی تر است و در دهه ۱۹۹۰ ساخته شد. از مزیت ها و ویژگی های بسیار مهم لیزر الکساندرایت که نسبت به دیگر انواع لیزرها برتری به وجود می آورد این است که می تواند به عمق پوست نفوذ کند و فولیکول های مو را از ریشه حذف کند. البته باید به این مورد نیز اشاره کرد که درد حین استفاده از این لیزر بیشتر از سایر لیزرهاست.
در بسیار موارد لیزر الکساندرایت می تواند جایگزین بهتری برای لیزر دایود باشد. این نوع لیزر بیشترین تاثیر را پوست های روشن دارد. لیزر الکساندرایت نسبت به سایر انواع لیزر کمتر باعث تحریک پوست می شود. در بیشتر موارد، می‌تواند به کاهش دائمی موهای زائد در درمان‌های کمتر لیزر موهای زائد نسبت به دایود برای انواع پوست مناسب دست یابد.
لیزر الکساندرایت دارای تکنولوژی منحصر بفرد و گرانقیمتی است که برای موهای معمولی و ضخیم و پوست های سفید جوابدهی بسیار خوبی دارد. از دیگر مزایای این روش بازگشت کم موها در کوتاه مدت است و تعداد جلسات آن معمولا بین ۴ تا ۸ جلسه و به فواصل معمولا یک ماهه می باشد.
یکی از مهمترین ویژگی های لیزر الکساندرایت این است که یک دستگاه لیزر غیر تماسی است و حین لیزر با سطح پوست برخورد ندارد.

مزایای استفاده از لیزر الکساندارایت Alexandrite

• کاملا مناسب برای پوست های سفید و روشن
• عدم تماس با پوست
• تکنولوژی خنک ساز یپیشرفته
• دارای نرخ بالا نفوذ به پوست
• نرخ پایین عوارض جانبی بعد از استفاده
• از بین بردن موهای ظریف و نازک
• سرعت درمان بالا به علت نرخ تکرار زیاد
• نواحی بزرگ پوست پوشش داده می‌شوند

معایب استفاده از لیزر الکساندارایت Alexandrite

• عدم کارایی برای پوست های تیره
• امکان بروز هایپرپیگمنتاسیون در پوست های تیره
• امکان بروز سوختگی و ایجاد لکه برروی پوست ( موارد محدود )
• قیمت بسیار زیاد دستگاه های با تکنولوژی الکساندرایت
• تعداد اقلام مصرفی زیاد و هزینه بالا تعویض قطعات مصرفی
• احساس درد بیشتر نسبت به سایر لیزر ها

۲-لیزر دایود Diode 

لیزر دایود نسبت به لیزر الکساندرایت کوچکتر و ارزان قیمت تر است. لیزرهای رفع موهای زائد دایود موجود در بازار به صورت پالسی و با طول موج های ۸۰۰ یا ۸۱۰ نانومتر کار می کنند. جذب این طول موج در ملانین تاحدی کمتر از لیزرهای الکساندریت و یاقوت و بیشتر از اندیاگ، می باشد.
کلید موفقیت آمیز بودن و نتیجه گرفتن از لیزر موهای زائد، رساندن انرژی بالا به لایه های پوست است تا به طور انتخابی توسط ملانین اطراف فولیکول مو جذب شود و در عین حال از بافت پوست اطراف مو محافظت شود. طول موج به کار رفته در لیزرهای دایود نرخ جذب بالایی در ملانین دارد. در عین حال از خنک کننده پوست برای محافظت از سطح پوست استفاده می کند. همزمان با جذب نور پر انرژی لیزر توسط ملانین و گرم شدن آن، ریشه مو از بین می رود و جریان خون به فولیکول قطع می شود و مو را برای همیشه از بین می برد. لیزرهای دایود با قابلیت ارسال پالس های جریان کم فرکانس بالا می توانند با خیال راحت بر روی انواع پوست حتی پوست های نسبتا تیره هم استفاده شوند.
لیزرهای دایود عمل خود را به صورت پالسی انجام می دهند. تفاوتی که این لیزرها با لیزرهای دیگر، در پرتویی حاوی نور و گرماست که به طور مستقیم جذب فولیکول ها و رنگ دانه های مو می شود و در نتیجه فولیکول مو را تخریب می کند.
لیزر موهای زائد دایود به دلیل سرعت و کارایی آن بسیار محبوب است و مدت زمان جلسات آن به ندرت به یک ساعت می رسد. درنتیجه یک روش سریع با تاثیر بالا می باشد. میزان بازدهی این نوع لیزر بالاست و تقریبا در ۹۰ درصد موارد به کاهش دائمی مو منجر می شود.

توصیه های قبل از استفاده از لیزر دایود Diode

• قبل از جلسه درمان لیزر موهای زائد از اصلاح، اپیلاسیون یا سایر روش‌های حذف موهای زائد مانند کندن یا الکترولیز استفاده نکنید.
• حداقل یک ماه قبل از درمان از نور خورشید، تخت های برنزه کننده، اسپری برنزه کننده و لوسیون برنزه کننده دوری کنید.
• برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند هایپرپیگمانتاسیون، در صورت مواجهه با آفتاب سوختگی یا حتی برنزه شدن با آفتاب، نمی توانید این درمان را دریافت کنید.
• دو روز قبل از درمان از اسکراب، اسید گلیکولیک و کرم رتینول و از ۲ هفته قبل از لایه برداری شیمیایی استفاده نکنید.
• اگر متوجه شدید که پوستتان بیشتر خشک می شود، از ماست های صورت و مرطوب کننده ها استفاده کنید.

مزایای استفاده از لیزر دایود Diode

• طراحی و هزینه ساخت پایین و قیمت مناسب
• سرعت بالا و کاهش زمان جلسات
• راندمان کولینگ بالا
• جذب نور ساطع شده از لیزر دایود در ملانین مو بسیار بیشتر از دستگاه‌های IPL و YAG ND
• قابلیت استفاده در دمای بالا
• قدرت نور بالا
• اندازه کوچکتر نسبت به لیزر الکساندرایت
• عرض طیفی کم (۳.۵ نانومتر)
• کارایی بالا بر روی پوست ها روشن تا کمی تیره
• میزان بازدهی بالا (حدود ۹۰ درصد)
• مصرف انژی کمتر در مقایسه با سایر لیزر

معایب استفاده از لیزر دایود Diode

• امکان تیره یا روشن شدن موقت پوست ناحیه تحت درمان
• امکان خونریزی زیر جلدی براب پوست های نازک تر
• امکان خارش و التهاب پوست های حساس
• پرتوهای لیزر واگرا تر در مقایسه با سایر لیزر ها

(تعداد در صد کمی از افراد دچار عوارض لیزر دایود می شوند و تعداد افرادی که دچار این عوارض می شوند نزدیک به ۵ درصد است)

۳-لیزر اندیاگ Nd:YAG

لیزر اندیاگ Nd:YAG یک لیزر حالت جامد است که پالس های نوری پرانرژی را منتشر می کند که بسیار کوتاه هستند و دارای طول موج خاصی هستند. لیزرهای اندیاگ را می‌توان بر روی همه انواع پوست استفاده کرد، اما به‌ویژه برای افرادی که پوست‌های تیره‌تری دارند، مفیدتر هستند، زیرا هم بی‌خطر و هم مؤثر هستند لیزر اندیاگ به دلیل طول موج بالاتر برای پوست های تیره کاملا مناسب است چرا که سایر لیزرها به دلیل طول موج پایین تر باعث آسیب رساندن به بافت پوست های تیره می شوند.
دلیل این امر این است که پوست های تیره تر دارای ملانین و رنگدانه هستند و گاهی میزان آن حتی از ملانین مو بیشتر  هستند که می توانند پرتوهای لیزر با طول موج پایین تر را جذب کنند و در نهایت باعث آسیب های جبران ناپذیری به پوست شود.
دلیل ایمن بودن لیزر موهای زائد  اندیاگ برای پوست های تیره تر به دلیل طول موج طولانی تر آن است که عمیق‌تر نفوذ می‌کند و کمتر بر رنگدانه ملانین سطحی اطراف فولیکول تأثیر می‌گذارد که آن را جایگزین ایمن‌تری در پوست‌های تیره‌تر می‌کند.

“Nd: YAG” مخفف جفت نئودیمیم با کریستال گارنت ایتریوم-آلومینیوم است. بر اثر تابش نور بر روی کریستال، اتم‌های نئودیمیم فعال می‌شوند که منجر به انتشار پالس‌های نور می‌شود.
از دستگاه لیزر اندیاگ اغلب برای حذف تتو، و همچنین ضایعاتی نظیر Hiperpigmentation و درمان موهای زائد استفاده می‌شود. مکانیزم اثر آن به‌این‌صورت است که لیزر ان دی یاگ با انتشار طول موج با انرژی‌ بالا، حرارت ایجاد شده را در سلول‌ها و مراکز فولیکول متمرکز می‌کند و باعث ازبین‌بردن آن‌ها می‌شود.
به وسیله لیزر اندیاگ یک درمان هدفمند امکان پذیر است، زیرا طول موج نور خروجی این لیزر با توجه به رنگ ها و ساختارها انتخابی است. به این ترتیب می توان از آسیب رساندن به بافت اطراف و همچنین رگ های خونی جلوگیری کرد. این تابش دارای طول موج ۱۰۶۴ نانومتر است. با این طول موج، نور لیزر می تواند به طور مطلوب توسط ملانین جذب شود.
لیزر نئودیمیم-YAG پالس های نوری ساطع می کند که توسط رنگ ملانین که در مو موجود است جذب می شود. ملانین نور را به ریشه مو منتقل می کند و در آنجا به انرژی حرارتی تبدیل می شود و سلول ها و فولیکول های مو به طور پایدار از بین می روند. این باعث توقف بازسازی مو می شود. در اینجا هیچ بافت اطراف یا رگ های خونی تحت تأثیر قرار نمی گیرند، زیرا طول موج فقط روی ریشه مو تأثیر می گذارد. در این نوع درمان ممکن است برای پوست حالت گزگز شدن رخ دهد . پس از درمان ممکن است پوست قرمز شود که پس از دو تا سه روز ناپدید می شود.

به طور کلی، حذف موهای زائد با لیزر اندیاگ Nd:YAG قابل تحمل است ، اگرچه این درمان می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. در مورد خود درمان، فردی که آن را انجام می‌دهد، لیزر را روی ناحیه درمان می‌کوبد یا می‌لغزاند (بسته به دستگاه خاصی که استفاده می‌شود). به خاطر داشته باشید: این  درمان به صورت تک جلسه ای و یکباره نیست. برای رسیدن به نتایج دلخواه ممکن است چندین جلسه طول بکشد. در ضمن بهتر است شما این درمان به عنوان کاهش تراکم موها در نظر بگیرید چون اغلب نمیتوان گفت که موهای زائد به طور کلی از بین می روند.

توصیه های قبل از استفاده از لیزر اندیاگ Nd:YAG

برای جلوگیری از واکنش‌های پوستی ناخواسته، باید قبل از درمان، باید از برنزه و تیره شدن پوست جلوی آفتاب جلوگیری شود و رنگ برنزه‌ای که از قبل وجود دارد کمرنگ شود  زیرا ملانین موجود در پوست می‌تواند به شدت به پرتوهای لیزر اندیاگ واکنش نشان دهد و آن را جذب کند. به همین دلیل، سه تا چهار هفته قبل از درمان باید از قرار گیری در مقابل اشعه ماوراء بنفش اجتناب کنید. بنابراین باید از از هر گونه آفتابگیری خودداری کنید و از ضد آفتاب با SPF 50 استفاده کنید.
برای حذف موفقیت آمیز موهای زائد باید دو هفته قبل از جلسه لیزر موهای زائد با لیزر اندیاگ از اپیلاسیون، کندن و استفاده از موبر اجتناب، زیرا در صورت انجام این کارها  موهایی را که در زمان درمان وجود دارند را محدود می کنند، که باعث می‌شود میزان اثربخشی و حذف موها کاهش یابد. البته تراشیدن موها را می توان در عرض چند روز قبل از درمان انجام داد، زیرا به کوتاه شدن مو کمک می کند اما همچنان فولیکول را باقی می گذارد.
در صورت حذف موهای صورت باید قبل از درمان، پوست کاملاً از آرایش پاک شود. همچنین حداقل پنج تا هفت روز قبل از جلسه درمان، استفاده از محصولات مراقبت از پوست را که ممکن است حاوی مواد فعال مانند اسید سالیسیلیک، بنزوئیل پراکسید یا رتینوئیدها باشند، متوقف کنید.

مزایای استفاده از لیزر اندیاگ Nd:YAG

• حذف و کاهش تراکم موهای زائد انواع پوست به ویژه پوست تیره
• کاربرد در پاک کردن تتو
• احتمال کم ایجاد هیپرپیگمانتاسیون
• درمان سریع مناطق بزرگتر بدن
• رفع مشکلات پوستی از جمله رگ های ریز و عنکبوتی شکل
• قیمت مناسب تر نسبت به لیزر الکساندرایت
• تاثیر بسیار بالا (نزدیک به ۹۰ درصد در درمان‌های مختلف)

معایب استفاده از لیزر اندیاگ Nd:YAG

• عدم کارایی بر روی موهای سفید، روشن و بور
• کم اثر بر روی موهای نازک
• احساس درد بیشتر حین درمان
• خطر بروز عوارض جانبی مانند عفونت باکتریایی و کبودی پوست و … ( حدود ۱۰ درصد )

۴- لیزر روبی Ruby (کریستال یاقوت)

لیزر موهای زائد روبیRuby (کریستال یاقوت) اولین سیستمی بود که برای کاهش دائمی موهای زائد ایجاد شد. این سیستم از طول موج کوتاهتر ۶۹۴ نانومتری استفاده می کند که ملانین را هدف قرار می دهد. این باعث می شود لیزر یاقوت برای از بین بردن موهای سبک و نازک ایده آل باشد. از طرف دیگر، سیستم لیزر روبی برای افرادی با رنگ پوست تیره‌تر توصیه نمی‌شود. این لیزر برای پوست های نوع I و II مناسب است. برای افرادی که پوست روشن دارند ایده آل است.
سیستم لیزر روبی یک مکث طولانی بین پالس های لیزر برای کاهش ناراحتی دارد. اگرچه درد کمتری دارد، اما تکرار کندتر به این معنی است که لیزر درمانی نسبت به سایر سیستم های لیزر موهای زائد به زمان بیشتری نیاز دارد. در نتیجه لیزر روبی برای مناطق کوچکتر درمان ایده آل است.  لیزر باعث می شود فولیکول های مو آسیب ببینند و از آنجایی که فولیکول های مو را هدف قرار می دهد، کمترین آسیب به بافت ها و ساختارهای اطراف پوست وارد می شود.
لیزرهای روبی، لیزرهای پالسی حالت جامد سه سطحی با طول پالس در حدود یک میلی ثانیه هستند. کریستال های یاقوت سخت و بادوام هستند، از نظر شیمیایی پایدار هستند و رسانایی حرارتی خوبی دارند.

مزایای استفاده از لیزر روبی Ruby (کریستال یاقوت)

• ساخت و کار با لیزر روبی بسیار آسان است.
• حذف موهای زائد درازمدت قابل دستیابی است.
• نسبتاً بدون درد نسبت به سایر روش های لیزر موهای زائد.
• اگر موها دوباره رشد کنند، کم‌تر و ظریف‌تر می‌شوند و در نتیجه کمتر دیده می‌شوند.
• این لیزر دارای تجهیزات خنک کننده داخلی است، بنابراین احتمال سوختگی و سایر عوارض جانبی لیزر موهای زائد را به حداقل می رساند.
• کریستال یاقوت سخت، بادوام است و رسانایی حرارتی و طول پیوستگی خوبی دارد.

معایب استفاده از لیزر روبی Ruby (کریستال یاقوت)

• لیزر روبی را نمی توان برای پوست های برنزه یا تیره و موهای سفید یا روشن استفاده کرد.
• ناحیه نسبتا کوچکتری را درمان می کند.
• لیزر سرعت تکرار آهسته ای دارد که ممکن است زمان درمان را افزایش دهد.
• خطر سوختگی، جای زخم، قرمزی، تورم و تغییر رنگ پوست وجود دارد

۵-آی پی ال IPL

IPL مخفف پالس شدید نور است، در وافع IPL یک نوع لیزر به شماره نمی رود. فناوری که نه تنها برای از بین بردن موهای زائد، بلکه برای جوانسازی پوست و درمان برخی از بیماری ها مانند آکنه استفاده می شود. این درمان فولیکول های مو را بدون آسیب رساندن به پوست شما از بین می برد. IPL درمانی است که از پالس های قوی نور برای رفع موهای زائد استفاده می کند. پالس های نور ریشه مو را مجبور می کند تا وارد مرحله استراحت شود – یعنی موهایی که در ناحیه تحت درمان دارید می ریزند و با گذشت زمان به تدریج موهای کمتری در آنجا رشد می کند.
پالس های نور توسط رنگدانه موجود در مو (به نام ملانین) جذب می شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، تجمع انرژی به گرما تبدیل می شود – شبیه به یک تی شرت سیاه در یک روز آفتابی. همانطور که گرما به سمت پایین مو حرکت می کند، باعث آسیب حرارتی به فولیکول مو می شود و سلول هایی که موهای جدید تولید می کنند را از کار می اندازد – که منجر به پوستی صاف و بدون مو برای شما می شود.
اغلب قیمت دستگاههای IPL کمتر از سایر لیزرها و وسایل مبتنی بر نور است. با این حال جلسات متعددی برای رسیدن به بهترین نتیجه مورد نیاز است.

تفاوت IPL  با لیزر

تفاوت نخست و اصلی IPL  با لیزر در طیف متنوع طول موج آی پی ال ست. ساطع و شلیک شدن نور فیلتر شده ضربانی توسط این لامپ در چنین طیف وسیع و گسترده ای، قابلیت ها و توانایی های وسیعی را در درمان ضایعات پوستی و عروقی و نیز جوانسازی پوست، در این سیستم ایجاد کرده است و این ویژگی مهم در لیزر وجود ندارد، چرا که دستگاه های مختلف لیزر، هرکدام بنا به طول موج معینی از نور که از خود ساطع می کنند، حوزه عمل محدود و معینی را تحت تأثیر و درمان قرار می دهند.

تفاوت دیگر IPL با لیزر، طیف رنگ هایی است که هر کدام از این سیستم ها ممکن است به وجود آورند. لیزر، مونوکروماتیک یا تک رنگ است؛ به این معنی که بنا به طول موجی که ایجاد و از خود ساطع می نماید، فقط یک رنگ از طیف نور را در خود دارد، ولی IPL طیف گسترده و وسیع طول موجی که ایجاد می کند، مولتی کروماتیک بوده و رنگ های متنوع و مختلفی که هرکدام میتوانند ضایعه ای را تحت درمان قرار دهند، به وجود می آورد.

مزایای درمان با IPL

درمان‌های IPL، حتی اگر آن‌هایی را که می‌توانید در خانه انجام دهید، به دلیل مزایایی که نسبت به سایر روش‌های حذف مو دارد، بسیار محبوب هستند. در اینجا به برخی از مزایای آن اشاره می کنیم:

معایب درمان با IPL